هێزەکانی پاراستنی گەل، دیارترین پێکهاتەی (هەسەدە)یە، کە بەشدارە لە هاوپەیمانی دژی داعش، بە سەرۆکایەتی ئەمریکا.
ترس لە پاشەکشەی هێزەکانی ئەمریکا لە زیادبووندایە، ئەگەر ئیدارەی ترەمپ بڕیاری کشانەوەی هێزەکانی لە سووریا بدات، داعش جارێکی دیکە بگەڕێتەوە گۆڕەپانەکە، چونکە ئەم کشانەوەیە دەتوانێت بۆشایی ئەمنی لێبکەوێتەوە کە گروپە توندڕەوەکان دەتوانن بۆ بەهێزکردنی نفوزی خۆیان بقۆزنەوە.
لە هەمان کاتدا ئەم سیناریۆیە نیگەرانییەکی زۆر لای کورد دروست دەکات، بەتایبەتی لەبەر ڕۆشنایی پەیوەندی ئاڵۆزی نێوان هێزەکانی سووریای دیموکرات (هەسەدە) کە ئەنقەرە بە مەترسی بۆ سەر ئاسایشی نەتەوەیی خۆی دەزانێت.
باڵیۆز هێنری ئینچەر، جێگری یاریدەدەری پێشووی وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بۆ کەناڵی ئەلحورە ڕایگەیاندووە، کشانەوەی ئەمریکا لە سووریا تەحەددایەکی گەورە بۆ کورد دروست دەکات.
ئاماژەی بەوەشدا، ئەم کشانەوەیه ڕێگه بۆ تورکیا دەکاتەوه تا ئازادتر لە ناوجەکەدا بجوڵێت بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو لایەنانەی بەهەڕەشەیان دەزانێت بۆ سەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتەکەی، له نێویاندا هێزەکانی سووریای دیموکرات (هەسەده) که ئەنقەره بەدرێژکراوەی پارتی کرێکارانی کوردستان(پەکەکه) ناوی دەبات.
ئینچەر، ئاماژەی بەوەدا، تورکیا گرنگییەکی تایبەت بە پرسی سووریا دەدات و پەیوەندییەکی بەهێزی لەگەڵ ئیدارەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا هەیە.
لە کۆتایی ساڵی ٢٠١٩ دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا فەرمانی بە جەیمس ماتیس وەزیری بەرگری ئەوکاتی وڵاتەکەی کرد، کە سەرجەم هێزەکانی ئەمریکا لە سووریا بکشێنێتەوە، بەڵام ماتیس دژی ئەو پلانە بوو، لە کۆتاییدا وەک ناڕەزایەتییەک دەستی لەکارکێشایەوە، ترەمپ لەو کاتەدا زۆربەی هێزەکانی ئەمریکای کشاندەوە، بەڵام دواتر دووبارە جێگیریکردنەوە.
ترەمپ هەفتەی رابردوو جەختی لەوەکردەو،ە کە ئەمەریکا دەستی لە سووریادا نییە و ڕایگەیاندووە پێویست ناکات وڵاتەکەی دەستوەردان لەو وڵاتە بکات.
باڵیۆز هێنری ئینچەر دەڵێت چەندین ڕێگە هەیە بۆ بەرگریکردن لە بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا لە سووریا بە کورتی جێگیرکردنی هێزی سەربازی زیاتر خاڵی جەوهەرییە، لەم رییەوە دەتوانێت کۆنتڕۆڵی خۆی بەسەر تەواوی سووریادا بسەپێنێت.
عەبدولباسیت سەیدا، سەرۆکی پێشووی ئەنجوومەنی نیشتیمانیی سووریا، ڕایدەگەیەنێت، کورد لە سووریا ترسێکی زۆریان هەیە سەبارەت بە ڕۆڵی تورکیا لە دوای کشانەوەی ئەمەریکا، بەتایبەتی لە ژێر ڕۆشنایی پەیوەندی نێوان هێزەکانی (هەسەدە) و پارتی کرێکارانی کوردستان.
ناوبراو لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ئەلحورە وتوویەتی: هەموو کورد لە سووریا پشتیوانی لە پارتی کرێکارانی کوردستان ناکەن.
هاوکات هێزەکانی سووریای دیموکرات لە بەیاننامەیەکدا، پەیوەست بە ڕاپۆرتەکانی کشانەوەی هێزەکانی سووریا ڕایانگەیاندووە، هیچ پلانێکیان بۆ کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە باکور و ڕۆژهەڵاتی ئەو وڵاتە بەدەست نەگەیشتووە.
فەرهاد شامی، وتەبێژی ئەو هێزانە بە ئاژانسی ڕۆیتەرزی ڕاگەیاندووە، “داعش و هاوبەشەکانی دیکەی چاوەڕێی دەرفەتی کشانەوەی ئەمریکا دەکەن بۆ چالاکبوونەوە و گەیشتنەوە بە دۆخی ساڵی ٢٠١٤”.
لەلایەکی دیکەوە،دوو بەرپرسی بەرگری ئەمریکا بە ئێن بی سی نیوزیان ڕاگەیاندووە، پنتاگۆن کار لەسەر پلانەکانی کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە سووریا دەکات.
ئەو دوو بەرپرسە ئاماژەیان بەوەکردووە، ترەمپ و بەرپرسانی نزیک لە خۆی لەم دواییانەدا ئارەزووی خۆیان بۆ کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە سووریا دەربڕیوە، ئەمەش وایکردووە بەرپرسانی پنتاگۆن لە ماوەی ٣٠، ٦٠ یان ٩٠ ڕۆژدا دەستبکەن بە ئامادەکردنی پلانەکان بۆ کشانەوەی تەواوەتی.
باڵیۆز هێنری ئینچەر بۆ ئەلحورە دووپاتی کردەوەتەوە، کە ئامانجی سەرەکی ئەمریکا لە سووریا بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و ڕێگریکردنە لە سەرهەڵدانەوەی داعش، ئاماژەی بەوەشکرد، واشنتۆن هاوکار دەبێت لەگەڵ هەر لایەنێک کە بەشداری بکات لە گەیشتن بەو ئامانجە.
هێنری دەڵێت؛ کشانەوەی ئەمریکا، واتە بەهێز بوونەوەی داعش، چونکە لە ئێستادا حکومەتی راگوزەری سووریا بە تەواوی توانای پاراستی تەواوەتی خاکی سووریای نییە.
لەلایەکی دیکەوەو بەگوێرەی تۆڕی “ئێن بی سی”، بەرپرسانی ئەمەریکا هۆشداری دەدەن، بەکشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا، هێزەکانی سووریای دیموکرات تەنیا بەجێدەهێڵن و هەڕەشە مەترسی لە ئاسایشی زیاتر لە ٢٠ زیندان و کەمپی پەنابەران هەیە، کە زیاتر لە ٥٠ هەزار زیندانییان تێدایە، لەنێویاندا نزیکەی ٩ هەزار چەکداری داعش هەن.
هێزەکانی سووریای دیموکرات ئەرکیان پاراستنی ئاسایشی کەمپ و زیندانەکانە بە پاڵپشتی دارایی و سەربازی ئەمریکا و نێودەوڵەتی، ئەگەر هێزەکانی سووریای دیموکرات واز لە پاراستنی ئاسایشی زیندان و کەمپەکان بهێنن، هەزاران چەکداری داعش هەڵدێن و دەرفەتی بەهیزبوونەوە دەقۆزنەوە.
بە وتەی باڵیۆز هێنری، ئەم زیندانانە گەورەترین مەترسی بۆ سەر سووریا و ناوچەکە دروست دەکەن، وتیشی دەبێت کشانەوەی هیزەکانی ئەممریکا ئەگەر بچێتە بواری جیبەجێکردن بە شێوەیەک ڕووبدات کە بوونی لایەنێکی دیکە بۆ سەرپەرشتیکردنی ئەو زیندانانە مسۆگەر بکات و ڕێگری لە هەڵاتنی دەستگیرکراوان بکات.
هاوکات عەبدولباسیت سەیدا، سەرۆکی پێشووی ئەنجوومەنی نیشتمانیی سووریا، ڕایگەیاند: لایەنی کوردی نیگەرانە لە کاردانەوەی کشانەوەی ئەمەریکا، بە لەبەرچاوگرتنی “ناسکی دۆخی ئەمنی” لە سووریا و ئەو تەحەددا جددیانەی ڕووبەڕووی حکومەتی نوێی سووریا دەبنەوە، کە بە وتەی ناوبراو هێشتا نەیتوانیوە کۆنترۆڵی ئەمنی و سەربازی خۆی بەسەر هەموو خاکی سووریادا بسەپێنێت.
لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٢٤ پنتاگۆن ڕایگەیاند کە نزیکەی دوو هەزار سەربازی ئەمریکی لە سووریا جێگیرکراون.
پنتاگۆن دووپاتی دەکاتەوە کە ئامانجی نوێنەرایەتی سەربازی ئەمریکا لە سووریا لاوازکردنی داعش و پشتیوانی هاوبەشە ناوخۆییەکەیەتی لەوێ، کە هێزەکانی سووریای دیموکراتن.
هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا لە سەرەتای مانگی یەکدا ڕایگەیاندبوو کە تورکیا ئامادەیە ئەو زیندانانەی دەستبەسەرکراوانی داعشیان تێدایە بپارێزێت، هەروەها داواکاری وڵاتەکەی دووپاتکردەوە کە واشنتۆن کۆتایی بە هاوپەیمانیی لەگەڵ هێزەکانی سووریای دیموکراتی کوردستان بهێنێت.
فیدان ئاماژەی بەوەشکرد، ئەنقەرە گفتوگۆ لەگەڵ دیمەشق دەکات بۆ چارەسەرکردنی نیگەرانییە ئەمنییەکانی تورکیا سەبارەت بە هێزەکانی سووریای دیموکرات، ئاماژەی بەوەشکرد، “ئیدارەی نوێ لە سووریا پێویستی بە بەرپرسیارێتی هەیە و دەبێت هەنگاوی پێویست بنێت”.
